Kosiniakowe to forma wsparcia finansowego, którą wprowadzono w Polsce w 2016 roku. Świadczenie to jest skierowane do rodziców, którzy nie mają prawa do zasiłku macierzyńskiego. Warto przyjrzeć się, kto dokładnie może skorzystać z tego rodzaju pomocy oraz jakie są warunki jego przyznawania w 2025 roku.
Co to jest kosiniakowe?
Kosiniakowe, oficjalnie nazywane świadczeniem rodzicielskim, to comiesięczne wsparcie finansowe w wysokości 1000 zł, wypłacane rodzicom lub opiekunom dzieci, którzy nie są uprawnieni do otrzymywania zasiłku macierzyńskiego. Inicjatorem tego świadczenia był Władysław Kosiniak-Kamysz, ówczesny Minister Pracy i Polityki Społecznej, stąd też jego potoczna nazwa.
Głównym celem kosiniakowego jest zapewnienie pomocy materialnej rodzicom, którzy z różnych przyczyn nie mogą korzystać z tradycyjnego zasiłku macierzyńskiego. Świadczenie to nie podlega opodatkowaniu, co oznacza, że rodzice otrzymują pełną kwotę na rękę. Jest to istotne wsparcie w pierwszym okresie życia dziecka, szczególnie dla rodzin znajdujących się w trudniejszej sytuacji finansowej.
Dla kogo przysługuje kosiniakowe?
Kosiniakowe przysługuje szerokiej grupie osób, które nie kwalifikują się do pobierania zasiłku macierzyńskiego. Wśród beneficjentów mogą znaleźć się:
- Studiujący rodzice,
- Rolnicy i rolniczki,
- Osoby bezrobotne, zarówno zarejestrowane, jak i niezarejestrowane w urzędzie pracy,
- Przedsiębiorcy, którzy nie opłacają składki chorobowej,
- Osoby zatrudnione na umowach cywilnoprawnych, takich jak umowa zlecenie czy umowa o dzieło,
- Kobiety niepełnoletnie.
Świadczenie to przysługuje również opiekunom faktycznym oraz rodzinom zastępczym, z wyjątkiem rodzin zastępczych zawodowych. Ważne jest, że kosiniakowe nie jest uzależnione od kryterium dochodowego, co oznacza, że każda osoba spełniająca warunki może się o nie ubiegać.
Jak długo można pobierać kosiniakowe?
Okres wypłacania kosiniakowego jest uzależniony od liczby dzieci urodzonych podczas jednego porodu lub objętych opieką. Schemat ten przedstawia się następująco:
- 52 tygodnie – w przypadku urodzenia jednego dziecka,
- 65 tygodni – dla bliźniąt,
- 67 tygodni – dla trojaczków,
- 69 tygodni – dla czworaczków,
- 71 tygodni – dla pięcioraczków i więcej.
Warto zaznaczyć, że nowe regulacje wprowadzone w 2025 roku przewidują możliwość przedłużenia okresu pobierania świadczenia dla rodziców dzieci urodzonych przedwcześnie lub z niską masą urodzeniową. W takich przypadkach świadczenie może być wydłużone nawet o 15 tygodni.
Przedłużenie świadczenia dla wcześniaków
Rodzice wcześniaków mogą liczyć na dodatkowe wsparcie. Jeśli dziecko urodzi się przed ukończeniem 28. tygodnia ciąży lub z masą urodzeniową poniżej 1000 g, okres pobierania kosiniakowego wydłuży się o tydzień za każdy tydzień pobytu dziecka w szpitalu, aż do upływu 15. tygodnia po porodzie.
W przypadku dzieci urodzonych po 28. tygodniu ciąży, ale wymagających hospitalizacji, okres ten może zostać przedłużony o 8 tygodni. Aby skorzystać z tego przedłużenia, konieczne jest dostarczenie odpowiedniego zaświadczenia ze szpitala.
Kiedy kosiniakowe nie przysługuje?
Choć kosiniakowe jest dostępne dla szerokiego grona osób, istnieją sytuacje, w których świadczenie to nie zostanie przyznane. Dotyczy to m.in. przypadków, gdy:
- Jeden z rodziców już pobiera zasiłek macierzyński,
- Dziecko znajduje się w pieczy zastępczej,
- Rodzice przestali sprawować osobistą opiekę nad dzieckiem z powodu zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej,
- Za granicą przysługuje podobne świadczenie, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego stanowią inaczej.
Warto również pamiętać, że kosiniakowe nie koliduje z innymi formami pomocy, takimi jak 500+, co oznacza, że obie te formy wsparcia można pobierać jednocześnie.
Jak złożyć wniosek o kosiniakowe?
Aby otrzymać kosiniakowe, należy złożyć odpowiedni wniosek w urzędzie miasta, gminy lub ośrodku pomocy społecznej. Wniosek można również złożyć online za pośrednictwem portalu Emp@tia, co znacznie ułatwia procedurę. Do wniosku należy dołączyć:
- Akt urodzenia dziecka,
- Dowód osobisty,
- W przypadku rodzin zastępczych – dokumenty potwierdzające prawo do opieki.
Ważne jest, aby wniosek złożyć w ciągu 3 miesięcy od urodzenia dziecka (dla rodziców biologicznych) lub w ciągu miesiąca w przypadku adopcji, aby otrzymać pełne świadczenie z wyrównaniem za wcześniejsze miesiące.
Co warto zapamietać?:
- Kosiniakowe to świadczenie rodzicielskie w wysokości 1000 zł, wprowadzone w Polsce w 2016 roku, dla rodziców bez prawa do zasiłku macierzyńskiego.
- Przysługuje m.in. studiującym rodzicom, rolnikom, osobom bezrobotnym oraz tym zatrudnionym na umowach cywilnoprawnych.
- Okres pobierania kosiniakowego wynosi od 52 tygodni (jedno dziecko) do 71 tygodni (pięcioraczki i więcej), z możliwością przedłużenia dla wcześniaków.
- Świadczenie nie przysługuje, gdy jeden z rodziców pobiera zasiłek macierzyński lub dziecko jest w pieczy zastępczej.
- Aby złożyć wniosek, należy to zrobić w ciągu 3 miesięcy od urodzenia dziecka, dołączając akt urodzenia i dowód osobisty.
